Dawno temu nasi przodkowie podróżując korzystali ze wskazań słońca i gwiazd, kierunki świata określali obserwując porost mchu czy cień. W dzisiejszych czasach, mamy do dyspozycji różne urządzenia, mapy oraz prawdziwy cud techniki – nawigację, która bezbłędnie określa położenie geograficzne, a także wyznacza właściwy kierunek i trasę podróży.
Co jednak w przypadku ptaków? Ci znakomici lotnicy nie posiadają map ani GPS-ów, a mimo to doskonale wiedzą kiedy i w jaką stronę wyruszyć. Jak to się dzieje, że ptaki odlatujące na zimę potrafią przelecieć tysiące kilometrów by wreszcie po paru miesiącach znów pojawić się na „własnym podwórku”?
Istnieje wiele teorii dotyczących sposobu wyznaczania i znajdowania trasy przez ptaki min: położenie słońca i gwiazd, wrażliwość na ziemskie pole magnetyczne (kompas magnetyczny), czy odnajdywanie trasy po charakterystycznych punktach terenu.
Warto zastanowić się, dlaczego ptaki w ogóle jesienią odlatują, co skłania je do opuszczania swojego terytorium? Otóż ptasie migracje zdeterminowane są najczęściej zmiennymi warunkami pogodowymi. Zima to bardzo ciężki okres dla ptaków. Zamierająca przyroda, brak owoców czy owadów, krótki dzień, uniemożliwiają większości z nich zdobywanie pożywienia. Dlaczego zatem wracają do naszej ojczyzny? W okresie letnim w Afryce (najczęstsze miejsce emigracji ptaków) panuje susza, ilość pokarmu gwałtownie maleje. Wiosną po powrocie w strefę umiarkowaną pokarmu jest pod dostatkiem a klimat i otoczenie sprzyja tworzeniu gniazd i wylęgowi piskląt.
Za migrację ptaków odpowiedzialne są czynniki historyczne, środowiskowe ale również fizjologiczne. Ptasie wędrówki są wpisane w jedną z faz cyklu aktywności ich organizmu. Narządem, który wyzwala u ptaków skłonność do wędrówki jest przysadka mózgowa. Ten gruczoł dokrewny wzmaga wydzielanie hormonów odpowiedzialnych za percepcję cykli świetlnych; w chwili gdy długość dnia i intensywność światła słonecznego jest różna od optymalnej ptaki podejmują decyzję o wylocie.
Jednak nie wszystkie ptaki emigrują. Te zaś, które zostają tzw. ptaki osiadłe, dzielnie dają sobie radę. Warto je wspomóc w tych trudnych chwilach (dowiedz się więcej w artykule: „O dokarmianiu ptaków słów kilka”).
© Linarem. Wszelkie Prawa Zastrzeżone. Wszelkie próby kopiowania oraz rozpowszechniania materiałów zawartych na stronach firmy Linarem zostanie zgłoszone. All Rights Reserved.
(ptasie migracje, dlaczego ptaki odlatują do ciepłych krajów, dlaczego ptaki wylatują na zimę, migracja ptaków)